خودروهای کلاسیک آمریکایی که زمانی در ایران محبوب بودند

• این روزها بازار خودروهای کلاسیک آمریکایی در کشورمان داغ است و بسیاری از محصولات برندهای این کشور طرفداران زیادی دارند. بیشتر تمرکز علاقمندان در ایران روی خودروهای تولید شده در دهه‌های شصت و هفتاد میلادی است، با این حال برخی تولیدات دهه‌های قبل نیز در بین دوستداران این گونه ماشین‌ها پرطرفدارند.

در هر صورت برندهایی همانند شورولت، فورد، کدیلاک، داج و بیوایک در صدر هستند و موارد دیگری مثل لینکلن، مرکوری، پلیموث و رامبلر در رده‌های بعدی دیده می‌شوند. اما در این میان برخی برندها که در دهه‌ها قبل به ایران واردات مستقیم و رسمی داشته‌اند، به طور کامل فراموش شده، تعداد بسیار کمی از تولیداتشان باقی مانده است. در این مطلب قصد داریم به طور خلاصه به برخی از مهم‌ترین این خودروها بپردازیم.

دسوتو

کرایسلر در سال ۱۹۲۸ تصمیم گرفت تا یک برند میانه دیگر به مجموعه برندهایش اضافه کند. حاصل کار دسوتو نام گرفت که تا سال ۱۹۶۱ به فعالیتش ادامه داد. در طول بیش از سه دهه فعالیتش، دسوتو توانست سهمی اندک از بازار مورد نظرش را به خود اختصاص دهد و همواره زیر سایه دو برند میانه دیگر کرایسلر یعنی داج و پلیموث بود. با این حال برخی مدل‌های استثنائی گروه کرایسلر همانند فایرفلایت و ادونچرر تحت این برند عرضه شدند. در نهایت در ابتدای دهه شصت میلادی، به خاطر مواردی همچون رقابت داخلی با سایر برندهای گروه کرایسلر، بازاریابی نسبتا ضعیف و شبکه خدمات پس از فروش نه چندان قوی، دسوتو تعطیل شد. بازرگانی‌های مختلفی از اوایل صده ۱۳۰۰ تا میانه دهه سی شمسی، واردات دسوتو به ایران را برعهده داشتند که در این بین باید به شرکت‌های سعدی و رضاپور اشاره کرد.

پاکارد

در سال ۱۸۹۹ برندی با نام پاکارد تاسیس شد که از همان ابتدا سعی در طراحی و ساخت خودروهایی لوکس و ارزشمند داشت. پاکارد تا اوایل دهه چهل وضعیت مناسبی داشت. با این حال پس از دوران جنگ جهانی دوم و با شکوفایی صنعت خودرو آمریکا، رفته رفته بازار را به امثال کدیلاک، کرایسلر و لینکلن واگذار کرد و نتوانست آن طور که باید و شاید موفق ظاهر شود و در نهایت در میانه دهه پنجاه با استودبیکر ادغام شده، در سال ۱۹۵۸ به کل تعطیل شد. در این بین محصولات جذابی مثل کاریبیین و ۱۲ تحت این برند عرضه شدند که امروزه در سطح جهانی مطرحند. علاوه بر این، پاکارد در دوره‌ای به ساخت پیشرانه‌های قایق و هواپیما نیز روی آورد. پاکارد از جمله برندهای فعال در ایران بود که در دهه سی به طور جدی‌تر در بازار حضور داشت. شرکت‌هایی نظیر کاشف و سهامی اتوموبیل در دهه‌های مختلف واردات این برند به ایران را برعهده داشتند.

ادسل

فورد تصمیم گرفت تا در اواسط دهه پنجاه میلادی، لینکلن را برای رقابت جدی با کدیلاک یک پله بالاتر ببرد. برای این کار لازم بود تا برندی جای خالی لینکلن را در این سطح پر کند که این وظیفه به مکوری رسید و برندی تازه تاسیس یعنی ادسل سعی کرد تا جای خالی ناشی از این حرکت را پر کند. ادسل نام پسر فقید هنری فورد بود که در سال ۱۹۵۷ برای این برند جدید انتخاب شده بود. امکانات رفاهی و تکنولوژی به کار رفته در ادسل یک سر و گردن بالاتر از هم عصرانش بود. اما موارد متعددی سبب شدند که این برند تنها تا سال ۱۹۶۰ دوام بیاورد و در نهایت تعطیل شود. مشکلاتی همانند طراحی عجیب و نه چندان دلچسب، قیمت گذاری نامناسب، تداخل با سایر محصولات مرکوری و لینکلن از نظر قیمت و ابعاد و مشخصات فنی و البته بازاریابی نه چندان حرفه‌ای از جمله این موارد بودند. شرکت کاوش در دهه سی شمسی واردات ادسل را برعهده داشت و تعدادی از آن به کشور وارد شد.

نش

در سال ۱۹۱۶ کمپانی نش تاسیس شد که هدف آن رقابت در بازار خودروهای متوسط آمریکای شمالی بود. این کمپانی با وجود آن که هیچ گاه به اندازه رقبایش مطرح نشد، اما برخی ایده‌های جذاب را در طول حیات خود تا سال ۱۹۵۹ عرضه کرد. بدین ترتیب نش برای خود طرفداران خاصی دست و پا کرد و توانست به شهرتی دست یابد. در میانه راه این کمپانی با شرکت کلوینیتر ادغام شد و بعدها نیز هادسون را خرید و AMC را رسما پدید آورد. محصولات مهمی همانند هیلی، متروپولیتن، آمباسادور و رامبلر تحت برند نش عرضه شدند و هر یک موفقیت‌هایی کسب کردند. در سال ۱۹۵۸ اما نهایتا نش به طور رسمی کنار گذاشته شد تا برند رامبلر جایگزین آن شود. نش بارها سعی کرد تا در ایران باری خود سهمی داشته باشد و به همین جهت توسط بازرگانی‌های متعددی به کشورمان وارد شد که در این بین باید به شرکت سهامی اتوشرق اشاره کرد.

استودبیک

برادران استودبیکر در سال ۱۹۵۲ کارگاه ساخت ارابه و درشکه‌ای را تاسیس کردند که با فرارسیدن عصر اتومبیل، به یک شرکت خودروسازی بدل شد. پس از جنگ جهانی اول، این برند به سمت میانه رو به بالای بازار خودرو آمریکا متمایل شد و محصولات خانوادگی نیمه لوکس متوسطی عرضه می‌کرد که طرفدارانی داشتند. با این وجود و با رسیدن دهه پنجاه، استودبیکر نتوانست آن طور که باید و شاید راه به جایی ببرد و با وجود تولید محصولاتی زیبا و استثنائی، توان رقابت با فورد، کرایسلر و جنرال موتورز را نداشت. همین امر سبب شد تا با پاکارد ادغام شود و نهایتا تا سال ۱۹۶۷ به طور کج دار و مریز به راهش ادامه دهد تا این که به طور کامل بسته شود. محصولاتی استثنائی همانند آوانتی، چمپیون و گلدن هاوک توسط این برند عرضه شدند که هر یک امروزه کلاسیک‌هایی ناب هستند. شرکت سهامی ثابت پاسال تا مدت‌ها واردات این برند به ایران را برعهده داشت.

آبورن

در سال ۱۹۰۰ میلادی بود که برند آبورن در شهری به همین نام تاسیس شد. از همان ابتدا تصمیم گرفته شد تا آبورن در بخشی از بازار حضور داشته باشد که از دسترس بیشتر مردم دور بود و به خودروهای لوکس و گرانقیمت اختصاص داشت. بدین ترتیب آبورن با محصولات برندهایی همانند رولزرویس، دوزنبرگ و کدیلاک در رقابت بود. مشکلات اقتصادی شدید سبب شد تا برند کورد، در دهه بیست میلادی دوزنبرگ و آبورن را خریداری کند و یک گروه خودروسازی متشکل از سه برند لوکس ساز آمریکایی تاسیس کند. با وجود تمامی ویژگی‌های استثنائی محصولات آبورن، این خودروساز در سال ۱۹۳۷ به خاطر ورشکستگی ناشی از بحران اقتصادی و رکود بزرگ، تعطیل شد. در این بین تولیدانی همانند اسپیدستر و ۸۸ از آبورن به یادگار مانده است. تجارتخانه شاهینیان در زمان اوج این برند، واردات آبورن به ایران را برعهده داشت که متاسفانه اثری از هیچ یک از نمونه‌های وارد شده باقی نمانده است.

منبع: عصر خودو